Stewia, czyli Stevia rebaudiana, to roślina, której liście od setek lat wykorzystywane są jako naturalna substancja słodząca. W ostatnich latach zdobyła ogromną popularność na całym świecie jako alternatywa dla cukru i syntetycznych słodzików. Dzięki swoim unikalnym właściwościom oraz szerokiemu zastosowaniu stała się ważnym składnikiem w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Skąd pochodzi stewia, jak wygląda proces pozyskiwania produktu i jakie ma właściwości?
Skąd pochodzi stewia i jak powstaje ekstrakt z jej liści?
Stewia pochodzi z Ameryki Południowej – głównie z terenów Paragwaju i Brazylii, gdzie od wieków była wykorzystywana przez rdzennych mieszkańców do słodzenia napojów i przygotowywania tradycyjnych mikstur ziołowych. W języku Indian Guarani nazywano ją ka’a he’ê, co dosłownie oznacza „słodkie ziele”.
Obecnie stewię uprawia się również w Azji, głównie w Chinach i Indiach, gdzie panują idealne warunki klimatyczne dla jej rozwoju. Uprawa odbywa się w sposób zrównoważony, a dojrzałe liście zbiera się w momencie, gdy zawartość naturalnych glikozydów stewiolowych jest najwyższa.
Ekstrakt z liści stewii – jak powstaje?
Stewia należy do grupy, jaką są tzw. słodziki naturalne. Proces pozyskiwania ekstraktu z liści stewii obejmuje kilka etapów:
- Zbiory – liście są ścinane w okresie pełnej dojrzałości.
- Suszenie – surowiec suszy się w kontrolowanej temperaturze, aby zachować wszystkie związki słodzące.
- Ekstrakcja – liście poddaje się działaniu wody lub naturalnych rozpuszczalników w celu wydobycia glikozydów stewiolowych, które odpowiadają za słodki smak.
- Filtracja i oczyszczanie – w tym procesie usuwa się substancje gorzkie i zanieczyszczenia, uzyskując czysty ekstrakt.
- Suszenie końcowe – ekstrakt jest następnie suszony i przetwarzany do postaci proszku lub granulatu.
W efekcie powstaje czysty produkt o bardzo wysokiej zawartości substancji słodzących. Tak przygotowany ekstrakt jest gotowy do zastosowania w różnych branżach.
Właściwości stewii
Niezwykła słodycz bez kalorii
Glikozydy stewiolowe, takie jak stewiozyd i rebaudiozyd A, są nawet 200–300 razy słodsze od cukru. Co ważne, nie dostarczają praktycznie żadnych kalorii, dzięki czemu są chętnie wykorzystywane przez osoby dbające o linię lub unikające cukru. Nawet niewielka ilość ekstraktu wystarczy, by uzyskać pożądany poziom słodkości.
Stewia zachowuje swoje właściwości w wysokich temperaturach oraz w kwaśnym środowisku, dzięki czemu może być stosowana w napojach, deserach, a nawet w wypiekach.
Bezpieczna dla diabetyków
Organizm człowieka nie trawi glikozydów stewiolowych w taki sam sposób jak cukru. Nie powodują one gwałtownego wzrostu poziomu glukozy we krwi, dlatego stewia jest często rekomendowana osobom chorującym na cukrzycę lub stosującym diety niskowęglowodanowe.
Działanie prozdrowotne
W licznych badaniach wykazano, że ekstrakt z liści stewii może działać przeciwzapalnie, przeciwutleniająco i wspierać metabolizm węglowodanów. Zawarte w niej związki mogą pozytywnie wpływać na regulację ciśnienia krwi, wspomagać pracę trzustki i poprawiać wrażliwość tkanek na insulinę.
Bezpieczeństwo stosowania
Stewia jest uznawana za bezpieczną substancję słodzącą. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi ok. 4 mg na kilogram masy ciała (w przeliczeniu na stewiol). Oznacza to, że osoba ważąca 70 kg może spożyć około 280 mg stewii dziennie bez ryzyka dla zdrowia.
Trzeba jednak pamiętać, że tylko oczyszczone ekstrakty o wysokiej czystości są dopuszczone do obrotu jako dodatek do żywności.
Od kuchni do przemysłu
Stewia to doskonały zamiennik cukru w codziennym gotowaniu i pieczeniu. Świetnie sprawdza się do słodzenia kawy, herbaty, koktajli, deserów czy jogurtów. W przypadku wypieków należy jednak pamiętać, że cukier oprócz słodkości nadaje też wypiekom objętość i strukturę, dlatego często stosuje się mieszanki stewii z innymi składnikami.
Stewia może być stosowana zarówno w postaci proszku, jak i płynu. Jest odporna na wysoką temperaturę, więc można jej używać do pieczenia i gotowania bez utraty słodkości.
Produkcja żywności
W przemyśle spożywczym ekstrakt z liści stewii wykorzystywany jest do produkcji napojów, deserów mlecznych, słodyczy, gum do żucia, a także produktów typu „light”. Dzięki swojej stabilności termicznej idealnie nadaje się do napojów gazowanych, sosów czy dżemów.
Substancja słodząca pochodzenia naturalnego, taka jak stewia, często łączona jest z innymi słodzikami, aby poprawić smak i uzyskać lepszy profil sensoryczny. Stosowana jest również w suplementach diety oraz żywności funkcjonalnej.
Suplementy i kosmetyki
Stewia znalazła zastosowanie także w produkcji suplementów diety wspierających metabolizm glukozy oraz w kosmetykach. Jej naturalne właściwości nawilżające i antybakteryjne sprawiają, że bywa składnikiem past do zębów, balsamów do ust czy płynów do płukania jamy ustnej.
Platforma FDCM.eu oferuje wysokiej jakości surowce roślinne, w tym ekstrakt z liści stewii przeznaczony do zastosowań przemysłowych.
Na co zwrócić uwagę wybierając stewię?
Bardzo wielu producentów decyduje się na rozwiązanie, jakim jest stewia hurtem. Na co należy zwrócić uwagę w takim przypadku?
- Czystość ekstraktu – najlepsze produkty zawierają co najmniej 95% glikozydów stewiolowych.
- Profil smakowy – im więcej rebaudiozydów, tym mniej goryczki w smaku.
- Certyfikaty jakości – upewnij się, że produkt spełnia wymogi UE i posiada odpowiednie atesty.
- Przejrzystość dostawcy – wiarygodny partner dostarcza dokumentację jakościową (COA) i dane o pochodzeniu surowca.
Stewia to nie tylko alternatywa dla cukru, ale i ważny składnik nowoczesnej produkcji żywności, pozwalający na tworzenie zdrowszych i mniej kalorycznych receptur.
Stewia a inne substancje słodzące
W kontekście słodzenia należy wspomnieć o różnicach między stewią a innymi środkami słodzącymi. Często pojawia się pytanie: „czym jest sukraloza?” – to syntetyczny słodzik, kilkaset razy słodszy od cukru, lecz powstający w procesie chemicznym. Choć jest niskokaloryczny, jego długotrwałe stosowanie bywa dyskusyjne.
Stewia, jako przedstawicielka słodzików naturalnych, wyróżnia się tym, że pochodzi bezpośrednio z rośliny, a jej stosowanie wpisuje się w trend zdrowego i świadomego odżywiania.
Słodycz bez poczucia winy
Stewia to niezwykły dar natury, który łączy intensywną słodycz z brakiem kalorii. Ekstrakt z liści stewii znalazł zastosowanie zarówno w domowej kuchni, jak i w przemyśle spożywczym, kosmetycznym oraz farmaceutycznym. Jej naturalne pochodzenie, stabilność i bezpieczeństwo sprawiają, że jest jednym z najczęściej wybieranych zamienników cukru. Stewia udowadnia, że słodkość wcale nie musi oznaczać kompromisu – ani dla smaku, ani dla zdrowia.
